موسسه بیمه و ایمنی بزرگراه ها (IIHS: Insurance Institute for Highway Safety) یک موسسه مستقل و غیر انتفاعی علمی – آموزشی – پژوهشی است که تلاش های خود را وقف کاهش مرگ و میر و جراحات و خسارات ناشی از تصادفات وسائل نقلیه کرده است. این موسسه در سال 1959 تاسیس شده است و در ایالت ویرجینیا آمریکا قرار دارد. سه شرکت بزرگ بیمه در آمریکا که مجموعا بیش از 80 درصد از بازار بیمه خودرو را در اختیار داشتند اقدام به تاسیس این موسسه کردند.
حوزه تحقیقات این موسسه طیف وسیعی از مسائل مرتبط با ایمنی ترافیک را در بر می گیرد. نحوه رانندگی نوجوانان، رانندگی تحت تاثیر مشروبات الکلی، خستگی رانندگان خودروهای سنگین و استفاده از کمربند ایمنی، پژوهش های متمرکز بر جلوگیری از تصادفات و حفاظت از سرنشینان خودرو در تصادفات، تست های مرتبط با سنجش ایمنی خودرو، ویژگی های فیزیکی جاده مانند نحوه طراحی جاده ها و حذف خطرات حاشیه راه ها از جمله مسائلی است که توسط محققان و مهندسین این موسسه پوشش داده می شود.
مجموعه داده پیش رو ماحصل سیستم گزارش دهی تجزیه و تحلیل مرگ و میر (FARS: Fatality Analysis Reporting System) است که در سال 1975 عملیاتی شده است و داده های مربوط به مرگ و میرهای مرتبط با تصادفات را در ایالت های آمریکا شامل می شود. معیار این سیستم برای ثبت کردن یک مرگ ناشی از تصادف این است که می بایست یک وسیله نقلیه موتوری در یک مسیر که به روی عموم مردم باز است در حادثه دخیل بوده باشد و حادثه مذکور منجر به مرگ سرنشین خودرو یا یک فرد ثالث در بازه زمانی 30 روز بعد از وقوع تصادف شده باشد. داده های این سیستم از سازمان های مختلفی جمع آوری می شود که از میان آنها می توان به گزارشات پلیس، گزارشات ثبت گواهینامه ها و خودروها توسط هر ایالت، گزارشات پزشکی قانونی و خدمات اورژانس اشاره کرد.
موسسه بیمه و ایمنی بزرگراه ها در وبسایت خود امکان دسترسی به طیف وسیعی از داده های مربوط به مرگ و میر ناشی از تصادفات را در ایالت های مختلف آمریکا فراهم کرده است. بر اساس این گزارش در سال 2021، تصادفات در آمریکا جان 42939 نفر را گرفته است. این موسسه مجموعه داده های خود را در غالب طبقه بندی زیر در دسترس عموم قرار داده است:
- مصرف مشروبات الکلی
- دوچرخه سواران
- کودکان
- برخورد با حیوانات و اجسام ثابت
- خودروهای سنگین
- موتورسیکلت سواران
- سالمندان
- سرنشینان خودرو
- عابران پیاده
- نوجوانان
همچنین امکان مشاهده داده ها به تفکیک هر ایالت، جنسیت و کاربری زمین نیز فراهم است.
در ادامه به برخی از داده های سال 2021 که توسط این موسسه ارائه شده است پرداخته می شود. همانطور که پیشتر نیز اشاره شد، جمع آوری این اطلاعات از سال 1975 آغاز شده است. به همین دلیل در بیشتر موارد معیار مقایسه آمار متعلق به این سال می باشد.
نگاهی به آمار سالانه:
اگرچه جمعیت آمریکا از سال 1975 به این سو رو به رشد بوده، نرخ مرگ ناشی از تصادف به ازای هر 100000 نفر در سال 2021، 39 درصد کمتر از چهار دهه مشاهده شده است. در سال 2021، حدود 43 هزار نفر جان خود را در تصادفات در آمریکا از دست داده اند که این تعداد مرگ در 39505 تصادف که 61332 خودرو در آن درگیر بوده اند رخ داده است. این میزان 10 درصد افزایش نسبت به سال قبل از آن یعنی سال 2020 را نشان می دهد.
شکل زیر به خوبی روند مرگ و میر ناشی از تصادفات را بر مبنای دو معیار تعداد کل کشته شده ها و تعداد کشته شده ها به ازای هر 100000 نفر در بازه زمانی بین سال های 1975 تا 2021 نشان می دهد.
معیار دیگری که می توان به آن اشاره کرد، نرخ مرگ در تصادفات به ازای هر 100 میلیون مایل مسافت طی شده است. تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از افزایش 2 درصدی مقدار سال 2021 (1.37) نسبت به مقدار سال 2020 (1.34) است. شکل زیر روند تغییرات این معیار را در بازه زمانی 1975 تا 2021 نشان می دهد که حاکی از کاهشی بودن این معیار می باشد.
یکی دیگر از نکات آماری جالب توجه در هنگام تجزیه و تحلیل داده های تصادفات، بررسی زمان وقوع تصادفات است که می تواند به تاثیر خستگی، سرعت و یا روشنایی مسیر اشاره داشته باشد. بر اساس جدول زیر در سال 2021 در آمریکا، یک سوم مرگ ها در تصادفاتی که بین ساعات 3 تا 9 بعدازظهر اتفاق افتاده است، گزارش شده اند.
تقریبا از سال 1975 تا 2021 تعداد مردان کشته شده در تصادفات دوبرابر تعداد زنانی بوده که در تصادفات جان خود را از دست داده اند. در این بازه زمانی تعداد مردان کشته شده حدود 6 درصد کاهش داشته است در حالیکه در مورد زنان افزایشی 2 درصدی قابل مشاهده است.
تاثیر الکل:
در صورتیکه درصد الکل موجود در خون (BAC: Blood Alcohol Concentration) بیش از 0.05 باشد احتمال تصادف منجر به مرگ به طور قابل توجهی افزایش می یابد و درصورتیکه این مقدار به بیش از 0.08 درصد برسد، این احتمال بیشتر نیز خواهد شد. رانندگی افرادی که درصد الکل خون آنها بیش از 0.15 درصد یا بالاتر باشد، به احتمال بسیار زیاد منجر به مرگ یا جراحت شدید خواهد شد. در بیشتر ایالت های آمریکا رانندگی با درصد الکل موجود در خون بالاتر از 0.08 درصد غیرقانونی است و جرم تلقی می شود.
مطابق با شکل زیر درصد افرادی که دچار جراحت شدید منجر به مرگ با درصد الکل بالای 0.08 شده اند روند کاهشی داشته است و از 49 درصد در سال 1982 به 33 درصد در 1994 رسیده است. این کاهش تدریجی تا سال 2021 ادامه داشته و به 29 درصد رسیده است.
در میان رانندگان و عابران پیاده ای که در سال 2021 در تصادفات کشته شده اند و درصد الکل خون آنها بالای 0.08 بوده است، 5 درصد رانندگان خودروهای سنگین، 31 درصد عابران پیاده با سن بیشتر از 16 سال، 30 درصد رانندگان وسایل نقلیه سواری و 29 درصد هم به رانندگان موتورسیکلت اختصاص داشته است.
دوچرخه سواران:
در مجموع و در سال 2021، 961 دوچرخه سوار جان خود را در تصادفات از دست داده اند. اگرچه مرگ دوچرخه سواران از سال 1975 حدود 4 درصد کاهش داشته است، اما از سال 2010 که این میزان به پایین ترین حد خود رسیده بود، افزایشی 55 درصدی را نشان می دهد. 90 درصد دوچرخه سواران کشته شده بیش از 20 سال سن داشته اند. بررسی ها نشان می دهد که مرگ دوچرخه سواران زیر 20 سال از سال 1975 حدود 90 درصد کاهش داشته است. این درحالی است که این میزان برای افراد بزرگتر از 20 سال چهار برابر شده است. در اینجا هم تعداد مردان کشته شده بیش از زنان می باشد.
61 درصد افرادی که در تصادفات کشته شده اند از کلاه ایمنی استفاده نکرده اند (لازم به ذکر است برای 24 درصد داده ها، اطلاعات کافی در مورد استفاده یا عدم استفاده از کلاه ایمنی وجود نداشته است). جدول زیر آمار مربوط به تاثیر استفاده از کلاه ایمنی را در مرگ افراد در بازه زمانی بین 2012 تا 2021 نشان می دهد.
کودکان:
کودکان با سن کمتر از 13 سال حدود 16 درصد از جمعیت آمریکا را تشکیل می دهند این در حالیست که این جمعیت 2 درصد از تلفات تصادفات را به خود اختصاص داده است.
هفتاد و هشت درصد از کودکانی که در سال 2021 در تصادفات جان خود را از دست داده اند، از سرنشینان خودرو بوده اند. 15 درصد از آنها عابر پیاده و 2 درصد نیز سوار بر دوچرخه بوده اند. مرگ کودکانی که عابر پیاده و یا دوچرخه سوار بوده اند از سال 1975 به ترتیب کاهشی 91 درصدی و 95 درصدی را تجربه کرده است. همچنین مرگ کودکانی که سرنشین خودرو بوده اند نیز در سال 2021 نسبت به سال 1975، حدود 48 درصد کمتر است.
از سال 1975 نرخ مرگ و میر نوزادان (کمتر از یک سال سن) کاهشی 61 درصدی را نشان می دهد. این میزان کاهش برای بازه سنی بین یک تا سه سال به میزان 71 درصد، 41 درصد برای بازه سنی بین چهار تا هشت سال و 48 درصد برای بازه سنی بین نه تا دوازده سال گزارش شده است.
برخورد با اجسام سخت:
طبق گزارشات درختان مهمترین جسم ثابتی هستند که در برخوردها منجر به مرگ می شوند. 45 درصد تصادفات منجر به مرگ ناشی از برخورد با جسم سخت ثابت در سال 2021 مربوط به برخورد با درختان بوده است. چراغ های راهنمایی و موانع ترافیکی در جایگاه بعدی بیشترین تعداد برخورد بوده اند که به ترتیب 11 و 9 درصد از برخوردها را شامل شده اند. شکل زیر اطلاعات کاملی درباره توزیع تصادفات در برخورد با اجسام ثابت را نشان می دهد. این موضوع اهمیت پرداختن به ممیزی ایمنی راه ها را نشان می دهد.
18 درصد از مرگ های ناشی از تصادف های این گروه در بزرگراه ها و راه های بین ایالتی رخ داده است و 38 درصد نیز در راه های اصلی اتفاق افتاده است. از نقطه نظر کاربری زمین نیز می توان گفت که 56 درصد از این نوع از تصادفات در مناطق شهری بوده است. اطلاعات دقیق تر را می توان در جداول زیر مشاهده کرد.
خودروهای سنگین:
طبق گزارشات، 4714 نفر در تصادفات با خودروهای سنگین جان باخته اند که از افزایشی 17 درصدی نسبت به سال 2020 خبر می دهد. تنها 16 درصد از مرگ های گزارش شده مربوط به سرنشینان خود خودروهای سنگین بوده است. این در حالیست که 68 درصد به سرنشینان سایر خودروها و 15 درصد نیز به عابران پیاده، دوچرخه سواران و موتورسیکلت سواران اختصاص داشته است.
این آمار نشان می دهد که تعداد افرادی که در سال 2021 در تصادف با خودروهای سنگین جان خود را از دست داده اند در مقایسه با سال 2009 بیش از 50 درصد می باشد. نکته جالب توجه این است که تعداد مرگ های سرنشینان خودروهای سنگین در سال 2009 بیش از 68 درصد بیشتر بوده است.
در شکل زیر مقایسه ای از تلفات مربوط به گروه های ذکر شده در برخورد با خودروهای سنگین در بازه زمانی سال های 1975 تا 2021 آورده شده است.
براساس آمار و اطلاعات موجود، نرخ سرنشینان سایر خودروها که در برخورد با خودروهای سنگین کشته شده اند و همچنین نرخ مربوط به خود سرنشینان خودروهای سنگین به ازای هر 100 میلیون مایل مسافت طی شده کاهش یافته است.
موتورسیکلت سواران:
در اواخر دهه 70 میلادی و در میان موتورسیکلت سواران، نسبت افرادی که دچار جراحت شدید منجر به مرگ شده اند در افراد بالای 50 سال شروع به افزایش کرده است که از سه درصد از کل کشته ها به 14 درصد در سال 1997 و 35 درصد در سال 2021 رسیده است. در مقابل 26 درصد از این تلفات در سال 2021 برای افراد با سن کمتر از 30 بوده است که در سال 1975 حدود 80 درصد بوده است.
سرنشینان خودروها:
26585 نفر از سرنشینان خودروها که در سال 2021 در تصادفات جان خود را از دست داده اند که 13 درصد کمتر از سال 1975 می باشد. از آنجایی که استفاده از پیکاپ ها (pickups) و اس یو وی ها (SUVs: Sport Utility Vehicle) رواج بیشتری یافته است، توزیع مرگ ها بر اساس نوع خودروها نیز تغییر کرده است. تعداد مرگ سرنشینان خودروها به میزان 43 درصد کاهش داشته است ولی برای پیکاپ ها این مقدار افزایشی 32 درصدی را نشان می دهد. همچنین برای اس یو وی ها نیز میزان مرگ سرنشینان در مدت زمان مشابه حدود 10 برابر شده است که در نمودار زیر کاملا مشخص می باشد.
تصادفات از جلو بیش از 59 درصد از تلفات سرنشینان خودرو ها را در سال 2021 به خود اختصاص داده است. تصادفات از کنار نیز حدود 22 درصد از مرگ ها را باعث شده است. آمار دقیق تر به تفکیک نوع خودرو و نوع تصادف را می توانید در جدول زیر مشاهد کنید.
عابران پیاده:
نرخ مرگ عابران پیاده به ازای هر 100000 نفر از سال 1975 تا 2021 به میزان 36 درصد کاهش داشته است. این نرخ برای کودکان با سن کمتر از 12 سال حدود 92 درصد بوده است. در سال 1975 کودکان در این بازه سنی دومین رتبه در تلفات این گروه از افراد را به خود اختصاص داده بوده اند در حالیکه در سال 2021 به پایین ترین نرخ رسیده اند. هم چنین نرخ تلفات برای افراد با سن بیش از 70 سال نیز کاهشی 76 درصدی را نشان می دهد. اما برای افراد در گروه سنی بین 45 تا 69 بیشترین نرخ مرگ و میر برای دو سال پیاپی ثبت شده است.
در مناطق شهری حدود 48 درصد از مرگ های عابران پیاده در خیابان هایی با محدودیت سرعت 40 مایل بر ساعت یا کمتر اتفاق افتاده است. در مناطق حاشیه شهرها (Rural) این میزان حدود 13 درصد در مسیرهایِ با سرعت مشابه بوده است. اطلاعات دقیق تر در جدول زیر نشان داده شده است.
همچنین تجزیه و تحلیل آمار ارائه شده نشان می دهد که بیشترین میزان مرگ عابران پیاده در ساعات بعد از 6 بعد از ظهر اتفاق افتاده است.
نوجوانان:
تعداد نوجوانان کشته شده در سال 2021 بر اثر تصادف که بین 13 تا 19 سال سن داشته اند 3058 نفر بوده است. هرچند این مقدار 65 درصد کمتر از سال 1975 می باشد ولی نسبت به سال 2020، 11 درصد افزایش داشته است. از هر سه نوجوان کشته شده در تصادفات دو نفر پسر بوده است. شکل زیر میزان کاهش را بر حسب جنسیت نشان می دهد.
همچنین تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که در سال 2021، 62 درصد نوجوانان کشته شده در تصادفات مه در بازه سنی 16 تا 19 قرار داشته اند، راننده خودرو بوده اند. جدول زیر اطلاعات دقیق تری را از سن کشته شدگان و اینکه سرنشین یا راننده بوده اند نشان می دهد.
جدای از موارد بالا، حواس پرتی نیز از دیگر مواردی است که می تواند منجر به وقوع خسارات جانی و مالی شود. در این مقاله به صورت اختصاصی آمار مربوط به حواس پرتی همراه با توصیف دقیق آن آورده شده است.
پاسخ‌ها