ماشین‌آلات راهسازی و روسازی

در این مقاله برخی از پیشرفته‌ترین ماشین‌آلات حوزه راهسازی که توسط کمپانی‌های مطرح این حوزه ساخته شده‌اند، انتخاب شده است و در ابتدا توضیحی در خصوص کارکرد آن دسته از ماشین‌آلات بیان و سپس ویژگی‌های منحصربفرد و مزایای ماشین بخصوصِ انتخاب شده از این دسته ارائه گردیده است. ماشین‌های انتخاب شده از بهترین، به‌روزترین و پیشرفته‌ترین ماشین‌آلات در دسته خود هستند که با تکنولوژی هدایت و مانیتورینگ خود، دقت کار روسازی را بالا برده و انجام پروژه‌های راهسازی و روسازی را ساده‌تر می‌کنند و دوام بالایی دارند.

1- غلتک Volvo SD115B

اصولاً غلتک‌ها وسیله‌ای برای متراکم کردن مصالح خاکی و سنگی هستند. از چهار پارامتر وزن استاتیکی، ضربه، ارتعاش و کنترل برای کوبیدن خاک استفاده می‌کنند.‌ وجود این پارامترها بستگی به نوع غلتک دارد. تمام ماشین آلات متراکم کننده وزن استاتیکی دارند. بهترین ماشین برای تراکم‌ خاک، ماشینی است که از تغییر محل جانبی خاک در اثر تراکم جلوگیری می‌کند و ‌تغییر حرکت جانبی را به صورت تغییر حرکت عمودی در بیاورد. نیروهای ضربه و ارتعاش دارای شکل نیرویی مشخص و مثل هم هستند و فقط فرق آنها در تعداد تواتر آنهاست که در ضربه، تعداد تواتر ۱۰ ضربه در ثانیه و در ارتعاش تعداد تواتر ۸۰ ضربه در ثانیه است. همچنین پارامتر ارتعاش در مورد خاک‌های غیر چسبنده از تأثیر بسیار زیادی برخوردار است.

انواع غلتک‌ها

• غلتکهای پاچه بزی (TAMPING FOOT ROLLERS- SHEEPSFOOT ROLLERS)
• غلتکهای شبکه ای (GRID MESH ROLLERS)
• غلتکهای ارتعاشی (VIBRATORY MESH ROLLERS)
• غلتکهای فولادی صاف (SMOOTH STEEL DRUM)
• غلتکهای پنوماتیک (PNEUMATIC ROLLERS)
• غلتکهای کفشک دار (SEGMENTED PAD ROLLERS)

غلتک مدل SD115B از شرکت Volvo، غلتکی همه‌کاره و بسیار کارآمد است که ساخت کشور آلمان است و به گونه‌ای طراحی شده که انواع کارهای مربوط به کوبیدن خاک را انجام دهد تا ساخت جاده در زمین‌های سخت را امکان‌پذیر کند. این غلتک هم قابلیت کار به عنوان غلتک پاچه‌بزی و هم قابلیت کار به عنوان غلتک لرزاننده را دارد.

غلتک‌های پاچه بزی دارای استوانه‌ای مجهز به تعدادی پایه‌های بیرون آمده هستند؛ و این پایه ها که به پاچه بزی موسومند به عمل تراکم کمک می‌کنند. وجه تسمیه پاچه بزی این است که عمل کوباندن این غلتک شبیه اثری است که یک گله گوسفند یا بز برروی زمین برجای می‌گذارد. این غلتک‌ها عمل تراکم را با استفاده از فشار استاتیکی و همچنین کنترل انجام می‌دهند.

غلتک‌های لرزنده در اندازه‌های مختلف از غلتک کوچک دستی با صفحه فلزی لرزان گرفته تا غلتک‌های بزرگ که دارای استوانه‌های صاف یا پاچه بزی یا کفشک‌دار می‌باشند موجود هستند. بسیاری از انواع این غلتک‌ها دارای فرکانس و دامنه نوسان قابل تنظیم می‌باشند تا عمل تراکم با توجه به شرایط خاک، انجام پذیرد.

این غلتک‌ها در حین کوبیدن خاک مقداری از رطوبت خاک را نیز کم می‌کنند که این عمل درمورد تراکم خاک‌های مرطوب، مزیت محسوب می‌شود. نیروی متراکم‌کننده غلتک‌های لرزنده اساساً ناشی از ارتعاش و وزن استاتیکی غلتک می‌باشد.

انواع معینی از خاک مانند ماسه شن و سنگ‌های درشت، عکس‌العمل بسیارخوبی در مقابل تراکم تولید شده به وسیله ترکیب فشار و ارتعاش از خود نشان می‌دهند. هنگامی که خاک به ارتعاش می‌افتد، ذرات تغییر مکان داده و به منظور افزایش وزن مخصوص توده خود، به ذرات مجاورشان نزدیکتر می‌شوند.

ویژگی اصلی غلتک SD115B از شرکت Volvo فناوری پیشرفته ارتعاش آن است که فرکانس ارتعاش آن را می‌توان بر اساس نوع زمینی که در حال کار بر روی آن هستیم، تغییر داد و همین امر کارایی این ماشین را بسیار بالا برده است. وزن عملیاتی این ماشین 11/8 تن است و دارای موتوری قدرتمند با 148 اسب بخار، قدرت است. سیستم کششی و حرکتی آن این اجازه را می‌دهد که در جاده‌های دشوار و شیب‌دار به خوبی جهت‌یابی و حرکت کند. کابین آن نیز محیطی راحت همراه با دید مناسب را برای اپراتور فراهم می‌کند که باعث می‌شود اپراتور کمتر خسته شود و بهره‌وری کار بالا برود.

2- دستگاه رنگ‌ آمیزی و خط‌کشی جاده Kontur 700 TPK

دستگاه رنگ‌ آمیزی و خط‌کشی جاده Kontur 700 TPK یک ماشین رنگ ‌آمیزی و خط‌کشی جاده با کارایی بالا است که با توجه موتور دیزلی قدرتمند 85 اسب بخاری و مخزن رنگ 350 لیتری خود، می‌تواند پروژه‌های رنگ‌آمیزی جاده در مقیاس بزرگ را به راحتی انجام دهد. این ماشین مجهز به هشت سوپاپ به عرض 5 سانتی متر است که به صورت اختیاری، عرض و تعداد دریچه‌ها می‌تواند متفاوت باشد. سیستم کنترل باز شدن سوپاپ امکان اعمال خطوط ثابت و همچنین خطوطی با پروفیل‌ها و الگوهای سیستماتیک را می‌دهد. مخزن ترموپلاستیک آن مجهز به سیستم کنترل دمای اتوماتیک، مخلوط کن هیدرولیک و سیستم حذف بخار ترموپلاستیک می باشد.

این ماشین که ساخت کشور بلاروس است، در هر دو سمت خود مجهز به پیستوله و سیستم پاشش رنگ دقیق است و می‌توانند خطوطی با عرض 5 تا 50 سانتیمتر را، بصورت دقیق و پایدار بر روی سطح جاده نشانه‌گذاری کند. همچنین مجهز به سیستم خشک‌کننده سریع رنگ است که بهره‌وری را افزایش می‌دهد. طراحی قوی و بادوام آن باعث می‌شود که کارایی دستگاه بالا و هزینه‌های نگهداری آن پایین بیاید. این دستگاه می‌تواند جاده‌ها را با سرعت 5 کیلومتر در ساعت رنگ‌آمیزی کند. علی‌رغم تمام ویژگی‌های گفته شده، این ماشین می‌تواند بصورت خودران و بدون نیاز به اپراتور کار کند که قابلیتی بسیار جذاب است.

3- ماشین سنگ فرش کننده لغزشی و فینیشر بتن Gomaco Commander III

ماشین Gomaco Commander III ماشینی چند منظوره است که برای احداث جداکننده‌های جاده، موانع و پیاده‌روها در مقیاس بزرگ استفاده می‌شود. این ماشین که ساخت ایالات متحده است را، می‌توان به نوعی یک فینیشر بتن دانست. با این وجود قابلیت‌های بیشتری از یک فینیشر بتن دارد. فینیشر بتن ماشینی است که برای پخش مخلوط بتن، به صورت کاملاَ صاف و یکدست، روی سطح زمین به کار می رود. به این ترتیب که مخلوط آماده شده بتن به آن تحویل داده می شود و ماشین آن را به صورت نواری، با پهنا و ضخامت از قبل تعیین شده، که توسط اپراتور قابل تنظیم می‌باشد، روی سطح ریختـه و مسـیر را بـرای عبـور غلتک آماده می‌کند. موارد استعمال ماشین فینیشر در عملیات آسفالت، به صورت ساخت و یا تجدید ساخت خیابان ها، اتوبان ها، جاده ها، پارکینگ هـا، باند فرودگاه و امثال آن می‌باشد. فینیشرها دارای انواع چرخ لاستیکی و چرخ زنجیری (رولیک) می‌باشند.

از ویژگی های این ماشین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• موتوری با 114 اسب بخار قدرت
• توانایی انجام عملیات با سرعت 11 متر بر دقیقه
• قابلیت مانور بالا به دلیل سیستم فرمان هیدرولیک
• مجهز به سیستم مانیتورینگ پیشرفته برای حفظ کیفیت مصالح و روسازی
• مجهز به نرم افزار G+ Radius برای عملیات در مسیرهای مدور
• مصرف سوخت بهینه که امکان عملیات برای یک روز بدون وقفه را فراهم می کند.

4- ماشین فینیشر Gomaco GP4 Slipform Paver

ماشین Gomaco GP4 Slipform Paver یک ماشین سنگ‌فرش‌کننده بتنی است که برای ساخت جاده‌هایی که نیاز به روسازی با کیفیت بسیار بالایی دارند، مانند باندهای فرودگاه و بزرگراه‌ها، به کار می‌رود تا بتن را به طور یکنواخت پخش کند. این ماشین دارای سیستم تشخیص و موقعیت‌یابی هوشمند است و از همین رو می‌تواند هم برای مسیرهای صاف و هم برای مسیرهای منحنی به کار برود. این ماشین می‌تواند مسیری تا عرض 12 متر را سنگفرش کند و سرعت کار آن به 6 متر در دقیقه می‌رسد.

برخی از ویژگی های این ماشین غول پیکر 40 تنی ساخت آمریکا را می توان به صورت خلاصه در زیر آورد:

• سیستم مانیتورینگ هوشمند نصب شده بر روی این ماشین، هر گونه مشکل بالقو‌ه و احتمالی را شناسایی کرده و هشدارهای لازم را می‌دهد.

• به منظور مخلوط کردن همگن بتنی که ریخته می‌شود، پخش‌کننده‌هایی مارپیچی در جلوی ماشین به کار رفته است که می‌توانند با سرعت 30 دور در دقیقه بچرخند.

• برای تحکیم بیشتر بتن، در ناحیه جلوی قالب، ارتعاش ایجاد می‌شود. ویبراتورها با کنترل خودکار روشن/خاموش شدن که با حرکت ماشین فعال می شوند، به صورت هیدرولیکی با سرعت های متغیر تا 10500 لرزش در دقیقه کار می‌کنند.

5- گریدر موتوردار Caterpillar CAT 24M

گریدر موتوردار CAT 24M یک گریدر موتوردار بزرگ با کارایی بالا از کمپانی آمریکایی Caterpillar است که به آن لقب استاد راه‌های خاکی موقت و ساخته نشده را داده‌اند. این گریدر از بزرگترین گریدرهای حال حاضر در جهان است.

کاربرد گریدر

گریدرهای موتوردار برای تنظیم شیب زمین، شکل دادن شیب‌ها و تسطیح دامنه خاکریزها و خاکبرداری‌ها، کندن جوی، مخلوط کردن و پراکندن مخلوط خاک و مواد قیری به کار می‌روند. البته مقدار مواد جابجا شده به ظرفیت گریدر بستگی دارد. ظرفیت گریدر تابع عواملی مانند قدرت موتور، کشش ماشین و اندازه و ارتفاع تیغه‌ها می‌باشد. مقدار موادی که گریدر می‌تواند جابجا کند، بسیار کمتر از بولدوزر است؛ بنابراین بهتر است موادی که باید توسط گریدر جابجا و توزیع شوند، قبلا توسط ماشین آلاتی مانند بولدوزر بر روی زمین پخش شده باشد تا ارتفاع توده خاکی خیلی زیاد نباشد. با تغییر زاویه تیغه، گریدر قادر خواهد بود که مواد خاکی را به کنار مسیر حرکت هدایت کند.

برای شیب‌بندی‌های دقیق نیز می‌توان از گریدر استفاده کرد. برای این کار باید تیغه آن را با زاویه کوچکی نسبت به امتداد قائم ثابت کرد و ارتفاع تیغه از سطح زمین باید طوری تنظیم شود که برآمدگی‌های کوچک را بریده و گودال‌ها را پرنماید.

گریدر را می‌توان برای کندن جوی‌های V شکل و ذوزنقه‌ای نیز بکار برد. بیشترین عمق جوی حدود یک متر و عرض آن حدود 1/5 متر خواهد بود. برای جوی‌های بزرگتر بهتر است ازخندق‌کن، بیل مکانیکی یا سایر وسایل حفاری استفاده کرد. با تغییر زاویه گریدر و عمود کردن لبه تیغه یا شیب زیاد دادن به آن نسبت به سطح افق، می‌توان با حرکت درجهت طول ترانشه، لبه‌های آن را تراشید. البته در این کار دو مسئله را باید در نظر گرفت. اول اینکه نوع مصالح ترانشه‌ها سنگی و صخره ای نباشد، چون به لبه تیغه آسیب می‌رساند و ممکن است که عمل تراشیدن را غیرممکن سازد. مسئله دوم تراشیدن قسمت‌های پایین ترانشه و مرتب کردن آنها است تا در هنگام تراشیدن قسمت‌های بالای ترانشه، مانعی برای حرکت گریدر ایجاد نشوند.

تیغه ها

تیغه گریدر دارای لبه قابل تعویض می‌باشد که می‌تواند درحالات مختلفی نسبت به ماشین قرارگیرد. زاویه تیغه‌ را می‌توان تغییر داد، بطوریکه بتوان گریدر را برای حمل مواد یا کندن جوی بکاربرد. زاویه جلو در حالت حمل مواد بکار می‌رود که در برش‌های سطحی و مخلوط کردن مواد مورد استفاده قرار می‌گیرد. زاویه عقب نیز باعث زیاد شدن قدرت حفاری می‌شود. گریدرهای مدرن مجهز به دستگاه کنترل تیغه اتوماتیک هستند که دقت کار آنها برای تنظیم شیب، بسیار زیاد است. سیستم این دستگاه‌ها که بیشتر هیدرولیکی و الکترونیکی است، مجهز به یک دستگاه حساس است که یک سطح یا امتداد ثابت را دنبال کرده و در موقع لزوم، بطور اتوماتیک تیغه را بالا و پایین می‌برد تا شیب مطلوب بدست آید.

چرخ ها

چرخهای جلو می توانند به طرفین خم شوند تا بدین ترتیب نیروی ناشی ازفشار خاک بر تیغه‌ی مایل شده را خنثی نمایند و به گردش گریدر هم کمک کنند. شاسی های کمرشکن نیز در طراحی برخی از انواع گریدر به کار می‌رود که باعث افزایش قابلیت مانور ماشین می‌شود.

گریدر موتوردار CAT 24M

گریدر موتوردار CAT 24M نیز با توجه به قدرت زیاد و موتور 535 اسب بخاری خود، برای مسطح کردن و ترازکردن زمین در ساختن جاده‌ها، کارهای حفاری و حتی پروژه‌ها ساختمانی بکار می‌رود. این ماشین دارای سیستم هیدرولیک پیشرفته است تا کنترل روان و دقیقی بر تیغه‌ها فراهم کند تا در کنار تیغه‌های 7/3 متری آن، قابلیت‌های بیشتری نظیر خراش دادن زمین و کشیدن مواد برای قرار دادن در جایی دیگر را نیز به آن اضافه کرده است.

این گریدر می‌تواند به انواع مختلفی از ابزارها و تجهیزات اضافی مجهز شود تا کارهای دیگری نظر برف‌روبی، خاکبرداری و حمل و جابجایی خاک و حمل مواد و مصالح دیگر را نیز انجام دهد تا این غول عرصه ماشین‌های صنعتی را تبدیل به استادی همه فن حریف کند. وزن این گریدر حدود 70 تن است و سرعت آن به 40 کیلومتر در ساعت می‌رسد. سیستم‌های مانیتورینگ این ماشین، با نمایش الکترونیکی سطح مایعات و هشدار دادن در صورت شناسایی سطح مایع پایین، از دستگاه محافظت می‌کنند.

حالت استاندارد Eco این ماشین، در عین حفظ قدرت، مصرف سوخت را بهبود می‌بخشد. قفل دیفرانسیل اتوماتیک آن، دیفرانسیل را در حالت چرخیدن باز و در حالت مستقیم قفل می‌کند تا کارکرد آسان‌تر و محافظت از ماشین حاصل شود. حفاظت از سرعت بیش از حد موتور تا زمانی که سرعت ایمن ایجاد نشود از کم کردن دنده جلوگیری می‌کند. محافظ فولادی، از جعبه دنده و محافظ‌های جلوی ماشین، از محور جلوی گریدر در برابر سنگ‌ها یا سایر زباله‌هایی که می توانند به محور یا اجزای آن آسیب برسانند، محافظت می‌کند. تمام این ویژگی‌ها CAT 24M را تبدیل به گریدری قدرتمند و تمام عیار کرده است.

6- ماشین پخش‌کننده و فینیشر آسفالت VÖGELE Super 3000

ماشین پخش‌کننده آسفالت و فینیشر VÖGELE Super 3000 یک پخش‌کننده آسفالت بزرگ، ساخت کشور آلمان است که برای انجام دادن پروژه‌های جاده‌ای بزرگ طراحی شده تا زمان کار را کاهش دهد.

از مسائلی که در آسفالت‌کردن معابر بسیار حائز اهمیت می‌باشد، ایجاد سطحی است که در تمامی طول مسیر یکنواخت بوده و به‌صورت به‌ هم‌ پیوسته و یکدست، بدون هیچ‌گونه ترک‌خوردگی، فرورفتگی یا برآمدگی باشد.

فینیشر آسفالت ماشینی است که برای پخش مخلوط آسفالت، به‌صورت کاملاً صاف و یکدست، روی سطح زمین به‌کار می‌رود. ماشین‌ پخش‌کننده و فینیشر آسفالت ابتدا مخلوط آسفالت را از کامیون حمل آسفالت دریافت کرده و در مخزن خود نگهداری می‌کند. سپس به وسیله پمپ هیدرولیکی، این مخلوط به قسمت انتهای دستگاه انتقال داده می‌شود. قبل از شروع کار نیز شمشه دستگاه را با استفاده از کوره‌ای که در فینیشر وجود دارد گرم می‌کنند که آسفالت سرد نشود (به هیچ وجه نباید شمشه را با تماس به آسفالت، گرم کرد). سپس دستگاه، آسفالت را بصورت یک‌دست و بر اساس پهنا و ضخامتی که توسط اپراتور مشخص شده، روی سطح پخش می‌کند، و پس از آن آسفالت با غلتک‌هایی که روی ماشین است، فشرده می‌شود.

فینیشرهای چرخ لاستیکی و چرخ زنجیری

فینیشرها دارای انواع چرخ‌لاستیکی و چرخ‌زنجیری (رولیک) می باشند. در انواع چرخ‌لاستیکی دو چرخ لاستیکی بادی در عقب وجود دارد که نیروی محرکه را تأمین می‌کند، و دو جفت چرخ کوچک هم وجود دارد که فرمان‌پذیری ماشین را به‌عهده دارد و به‌ صورت هیدرولیکی هدایت می‌شوند و زیر مخزن قرار دارند. تایرهای جلو غیرقابل‌ انعطاف و صلب هستند. چرخ‌های زنجیری در تمام طول قسمت کشش گسترده است و وزن روی سطح بسیار گسترده‌ای (در مقایسه با چرخ‌لاستیکی) تقسیم می‌شود.

فینیشر چرخ‌زنجیری برای کارهای بزرگ و معمولاً در خارج از شهر و همچنین در جاده‌هایی که برای بار اول آسفالت می‌شوند و یا نقاطی که جاده دارای شیب است، استفاده می‌شود. در داخل شهر به‌ دلیل نیاز به مانور بیشتر از فینیشر چرخ‌لاستیکی استفاده می‌شود. به‌علاوه فینیشر چرخ‌زنجیری نمی‌تواند روی آسفالت حرکت کند و ممکن است آسفالت را تخریب کند. بنابراین در مسیری که اطرافش قبلاً آسفالت شده، نمی‌تواند کار کند. بیشتر کارخانه‌های سازنده، مدل‌های مختلف خود را در دو نوع چرخ‌زنجیری و چرخ‌لاستیکی عرضه می‌کنند. لاستیک‌های فینیشر علاوه بر صلبیت، درمقابل حرارت هم مقاوم هستند.

مخزن فینیشر

مخرن فینیشر در جلوی ماشین یا به‌ عبارتی در جلوی قسمت کشش ماشین قرار دارد. مخلوط آسفالت توسط کامیون حمل می‌شود، هنگامی‌که فینیشر قصد بارگیری دارد، جلوی مخرن به پشت کامیون می‌چسبد و مخلوط آسفالت از کامیون تخلیه و به داخل مخرن فینیشر ریخته می‌شود. جلوی مخزن چند استوانۀ هرزگرد قرار دارد که جهت ایمنی دستگاه و همچنین ایمنی کامیون حمل مخلوط آسفالت در حین بارگیری است.

پس از تخلیۀ مخلوط آسفالت درون مخزن، مخلوط برای پخش‌شدن روی سطح، به عقب ماشین هدایت می‌شود. این امر توسط شمشه‌ها یا نبشی‌هایی (بسته به مدل ماشین)، که روی نقاله‌هایی سوار هستند انجام می‌شود. هرکدام از نقاله‌ها به یکی از حلزونی‌ها متصل هستند تا مخلوط را به آن برسانند. جنس شمشه‌های نقاله از فولاد می‌باشد. مخلوط توسط این قسمت به طرف دریچۀ محفظۀ حلزونی‌ها هدایت می‌شود که این دریچه قابل‌ تنظیم بوده و متناسب با ضخامت مخلوط آسفالتی که پخش می‌شود، می‌توان اندازه این دریچه و درنتیجه مقدار مخلوط عبوری از آن را تنظیم کرد. درصورتیکه شمشه‌های تغذیه برعکس جهت معمول خود حرکت کنند، مخزن از مخلوط آسفالت خالی شده و تمیز می‌شود. عموماً درون محفظه، دو حلزونی در کنار هم وجود دارد که عمل پخش یکنواخت مخلوط روی زمین را به‌عهده دارند. وظیفۀ حلزونی‌ها دریافت آسفالت از مخزن به‌وسیلۀ نقاله و نیز تقسیم آن در جلوی اتو به مقدار موردنیاز است و اگر به هر علت آسفالت زیادتر از مقدار موردنیاز اتو، انباشته شود، خودبه‌خود جریان آسفالت قطع می‌شود. حلزونی‌ها به‌طور جداگانه قابل تنظیم و کنترل می‌باشند، همچنین در اکثر مواقع هر حلزونی توسط نقاله و شمشه مخصوص به خود و به‌ طور جداگانه تغذیه می‌شود.

حلزونی ها

حلزونی‌ها دارای اهرم تنظیمی هستند که به حلزونی زاویه می‌دهد تا بتواند حالت‌های مختلفی در سطح ایجاد کند، مانند سطح برآمده، فرورفته و یا شیبدار (تنظیم ضخامت). در برخی از انواع پیشرفتۀ فینیشرها، سنسورها و تنظیم‌کننده‌های خودکاری برای تنظیم میزان ریزش حلزونی‌ها وجود دارد و به این ترتیب این ماشین‌ها قابلیت کار روی سطوح ناصاف، زمین‌های ناهموار با شکاف و یا سطحی که تسطیح و آماده نشده است را دارند و می‌توانند سطحی صاف از آسفالت روی این سطوح ایجاد کنند. در دیگر سیستم‌های پیشرفته قابلیت استفاده از دوربین نقشه‌برداری و سنسورهای تشخیص موقعیت وجود دارد که به ماشین کمک می‌کند به‌صورت خودکار مسیر موردنظر و مشخص‌شده برای راه در نقشه را دنبال کرده و دقیقاً طبق نقشه عملیات آسفالت‌ریزی را انجام دهد.

اتو

عضو بعدی در ماشین فینیشر آسفالت اتو است. اتو به پشت قسمت کشش متصل است و کار خود را در ادامۀ کار حلزونی‌ها انجام می‌دهد و درست پشت حلزونی‌ها حرکت می‌کند. اتو کار پخش مخلوط را کامل کرده و سطحی صاف و یکدست ایجاد می‌کند. اتو دارای دو بازوی بلند برای اتصال به قسمت کشش (تراکتور) می‌باشد که از طریق این دو بازو انعطاف‌پذیری اتو نسبت به تغییر ارتفاع سطح در حین کار تأمین می‌شود تا قادر باشد پستی و بلندی‌های سطح را از بین برده و سطحی کاملاً صاف و یکنواخت درست کند. سپس کار متراکم‌کننده‌ آغاز می‌شود. متراکم‌کننده‌ به مخلوطی که حلزونی‌ها روی سطح پخش کرده‌اند، ضربه زده و مخلوط را کمی فشرده می‌کند. مخلوط آسفالت بعد از اینکه توسط حلزونی‌ها در عرض پخش شد در جلوی اتو (قبل از متراکم‌کننده) انباشته می‌شود و به تناسب سطح زیرسازی از زیر اتو عبور کرده و روی سطح گسترده می‌شود.

به عبارت دیگر در جایی که سطح زیرسازی دارای گودی باشد، مقدار بیشتری مخلوط آسفالت روی سطح ریخته می‌شود تا به سطح تراز برسد و توسط متراکم‌کننده کوبیده شده و در جاهای بلندتر مخلوط آسفالت کمتری از اتو عبور می‌کند و اضافی مخلوط در جلوی متراکم‌کننده می‌ماند و در ادامۀ راه پخش می‌شود. این قسمت ممکن است قابلیت ویبره هم داشته باشد که باعث ایجاد فشردگی بیشتری در سطح می‌گردد. لرزانندۀ اتو در صفحۀ اتو ایجاد لرزش می‌کند، لرزش در سطح افقی باعث می‌شود که هوای داخل آسفالت خارج و نیز لرزش عمودی که توسط Tamping Bar انجام می‌شود، مقداری فشردگی اولیه در مخلوط ایجاد کرده و باعث می‌گردد آسفالت به غلتک‌زدن زیادی نیاز نداشته باشد. ممکن است متراکم‌کننده دارای اهرم‌های اعمال فشار (معمولاً به‌شکل هیدرولیکی) باشد و با فشار قابل‌تنظیم، ضخامت لایۀ آسفالت را به اندازۀ دلخواه درآورد. به‌دنبال متراکم‌کننده صفحۀ اتو حرکت می‌کند که زاویۀ آن به‌طور دقیق قابل‌تنظیم است و سطحی صاف و یکنواخت برجا می‌گذارد که آماده عبور غلتک باشد.

صفحۀ اتو معمولاً به‌صورت دو تکه است (روبه‌روی هر حلزونی یک تکه از صفحه قرار دارد). هریک از این تکه‌ها دارای گرم‌کن هستند. آسفالت ریخته‌شده نباید سرد شود، زیرا درصورت سردشدن مخلوط آسفالت، عمل تراکم توسط غلتک ناقص صورت می‌گیرد و آسفالت به‌خوبی متراکم نمی‌شود. بنابراین به‌وسیلۀ گرم‌کنِ صفحۀ اتو، در آخرین مرحلۀ کار فینیشر، مخلوط گرم می‌شود و آمادۀ عبور غلتک می‌گردد.

پاشنه

فینیشر ممکن است دارای قسمتی معروف به پاشنه باشد که موازی با مسیر حرکت قرار می‌گیرد و کناره‌های آسفالت ریخته‌شده را صاف می‌کند. تنظیم کناره راه و لبه‌ها مثل کناره‌ی جوی معمولاً به‌صورت نیمه‌اتوماتیک یا تمام ‌اتوماتیک انجام می‌شود. شکل متداول پاشنه‌ها به‌صورت چرخ فلزی کوچکی است که زاویۀ آن با سطح افق قابل‌تنظیم بوده و کناره‌های مسیر را بیشتر کوبیده و پخ می‌کند. در مسیرهای ناصاف سیستم‌هایی برای تنظیم و تغییر زاویۀ اتو وجود دارد، اما این کار باعث ایجاد حرکت جانبی در دستگاه می‌شود که موجب کاهش سرعت پیشروی می‌گردد و در خیلی از مواقع اپراتور از این تنظیمات صرف‌نظر می‌کند. برای حل این مشکل در بسیاری از فینیشرها، کفش کوتاه یا بلند (اسکی) تعبیه شده است. در ماشین‌های پیشرفته روی کفش از سنسورهایی استفاده شده است که در حین حرکت پستی و بلندی سطح را نشان می‌دهد. در مواقعی که پستی و بلندی سطح زیاد باشد، به‌جای کفش از اسکی استفاده می‌کنند، که روی بلندترین نقطۀ سطح سر می‌خورد و اطلاعات را به قسمت کنترل هِد اتو منتقل می‌کند تا اتو مقدار مخلوطی که در هر قسمت پخش می‌کند را به‌طور اتوماتیک تنظیم می‌کند.

ماشین VÖGELE Super 3000 یک پخش‌کننده و فینیشر آسفالت بزرگ چرخ زنجیری (رولیک) است که برای انجام دادن پروژ‌های جاده‌ای بزرگ طراحی شده تا زمان کار را کاهش دهد. این ماشین که 32 تن وزن دارد، دارای موتور قدرتمد 400 اسب بخاری است و می‌تواند به عملکرد روسازی 1800 تن در ساعت برسد. این ماشین در کنار یک ماشین تغذیه‌کننده مصالح کار می‌کند و می‌تواند روسازی جاده‌هایی تا عرض 16 متر را انجام دهد و برای روسازی تا ضخامت 0.5 متر کارایی دارد.

همچنین دارای سیستم‌های کنترل پیشرفته و رابط کاربری آسان است و مجهز به مجموعه‌ای از سنسورها و سیستم مانیتورینگ پیشرفته است که کمک می‌کند تا اپراتور به راحتی عملکرد قسمت‌های مختلف ماشین را مشاهده و کنترل کند و مطمئن شود که ماشین با کارایی بیشینه خود در حال کار است. این ماشین دارای تجهیزات ایمنی و محافظ‌های مختلف و متنوعی است که می‌تواند در شرایط سخت و ناهموار مقاومت کرده و عملکرد خود را حفظ کند. پیشران‌های هیدرولیکی مجزا و با کیفیت بالا، باعث می‌شود که خروجی موتور بدون افت قدرت به سرعت هموار تبدیل شود، تا با هزینه‌ای مقرون به صرفه و کیفیتی بالا، اجرای روسازی آسفالتی صورت پذیرد. این ماشین به دلیل چرخ‌های زنجیری، ابعاد بزرگ و قدرت موتور بالا، و محافظ‌هایی که دارد، مناسب برای پروژه‌های روسازی آسفالتی برون شهری و راه‌های سخت و ناهمواری است که تاکنون آسفالت نشده‌اند تا با سرعت بالا در زمان پروژه صرفه‌جویی کرده و در عین حال یک روسازی آسفالتی با کیفیت بالا تحویل دهد.

7- ماشین پخش‌کننده و فینیشر آسفالت Volvo P6870D ABG

ماشین Volvo P6870D ABG یک پخش‌کننده و فینیشر آسفالت چرخ لاستیکی با کارایی بالا است که بخاطر قابلیت اطمینان و کارایی بالا، در جهان معروف است. این ماشین، نسل جدیدی از فینیشرهای کوچک و فشرده است که بخاطر ابعاد و امکاناتی که دارد، دارای مانورپذیری بسیار بالایی است و همین امر آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای روسازی خیابان‌های شهری بدل می‌کند.

در کنار ابعاد کوچک، Volvo P6870D ABG دارای موتور دیزلی قدرتمند 173 اسب بخاری است و به گونه‌ای طراحی شده که از پس انواع مختلف کارهای روسازی نظیر بزرگراه‌ها، فرودگاه‌ها و خیابان‌های شهری برآید و طیف گسترده‌ای از مواد روسازی را پشتیبانی کند. این ماشین به واسطه ابعاد جمع و جور و سرعت حرکت 20 کیلومتر در ساعتی خود، می‌تواند با سرعت و سهولت در بین سایت‌های مختلف آسفالت‌ریزی و خیابان‎‌های شهری جابجا شود. هنگام کار در فضاهای باریک و تنگ، قدرت مانور فوق‌العاده‌ای را با شعاع چرخش داخلی 2/5 متری فراهم می‌کند که این ویژگی در کنار سیستم هوشمند آن، فرمان‌های فوری و دقیقی ارائه می‌دهد که به کاهش زمان آسفالت‌ریزی در محل‌های کاری محدود کمک می‌کند. این ماشین مجهز به سنسورها و سیستم‌های عملکردی و کنترلی پیشرفته‌ای است که پارامترهای کلیدی نظیر سرعت روسازی و دمای سطح را مشاهده و ارزیابی می‌کند تا سرعت و عمق روسازی ثابتی را حتی در زمین‌های ناهموار فراهم آورد.

این ماشین دارای مخزنی با ظرفیت 13 تن است که در کنار ظرفیت مخزن سوخت بالای خود، امکان 10 ساعت آسفالت‌ریزی مداوم را فراهم می کند. توان عملیاتی این ماشین به 700 تن در ساعت می‌رسد و می‌تواند سطحی تا عرض 9 متر را با ضخامت حداکثر 30 سانتیمتر آسفالت کند.

Volvo با معرفی روشی جدید برای تراز کردن سطح، به اپراتور اجازه می‌دهد که سطح روسازی را از طریق مانیتورهایش کنترل کند. اپراتور همچنین این امکان را دارد که تنظیمات سفارشی‌سازی شده را برای پروژه‌های جداگانه ذخیره کرده و کیفیت روسازی را از کاری به کار دیگر تضمین کند. این ویژگی یکپارچه به اپراتورها این امکان را می دهد که برمبنای پارامترهای ذخیره شده، هنگام کار بر روی پروژه‌های روسازی مشابه، از تنظیمات مشابه قبلی استفاده کند و حتی هنگامی که عملیات روسازی در حال انجام است، برای بهینه‌سازی عملکرد و بالا بردن بهره‌وری، تنظیمات اختصاصی‌ و دقیق‌تری را نیز لحاظ کند.

وجود کیت‌هایی پیشرفته جهت مراقبت از عملکرد و سلامت قطعه‌ها منجر به بهینه شدن طول عمر قطعات شده و با هشدار درخصوص قطعات خراب شده یا در معرض آسیب، به صرفه‌جویی در هزینه‌ها و افزایش عمر دستگاه کمک می‌کند. همچنین یک منوی اختصاصی در پانل کنترل به طور پیشگیرانه به اپراتور در خصوص تعمیر و نگهداری‌های مورد نیاز یا برنامه‌ریزی شده هشدار می‌دهد که در سیستم ثبت شده و در حافظه دستگاه نیز نگهداری می شود. یک سیستم تعلیق خود تراز هیدرولیک منحصر به فرد، تعادل سه نقطه‌ای را برای پایداری بیشتر دستگاه فراهم می‌کند. این سیستم تعلیق باعث افزایش کشش دستگاه و انجام روسازی صاف در هنگام کار در شرایط زمینی ناهموار و نامساعد می‌شود.

منابع:

10 Most Amazing Road Construction Machines in the World

Gomaco Three-Track Commander III

Gomaco COMMANDER III

Kontur 700 TPK

STiM Kontur 700 TPK road marking machine

Gomaco GP4 Slipform Paver

CAT Motor Graders – 24M

CAT 24M

VÖGELE Super 3000

VÖGELE Super 3000 Brochure

Volvo P6870D ABG

ABG Wheeled PaversP6870D ABG

فینیشر آسفالت